و اجاره (به انگلیسی: The Lend Lease Act) به تصویب رسانید. طبق این قانون آمریکا میتوانست تسلیحات یا تجهیزات پشتیبانی را به صورت وام یا اجاره در اختیار دولتهای متفق قرار دهد و پس از پایان جنگ آنها را پس بگیرد. روزولت استدلال کرده بود که هنگامی که خانه همسایه آتش گرفتهاست، میتوان شلنگ آتشنشانی را به او امانت داد. به دنبال حمله ناگهانی ارتش آلمان نازی به روسیه در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ و پیشرفت سریع ارتش آلمان به سمت مسکو، لنینگراد و استالینگراد و اعلان جنگ میهنی در روسیه بر ضد تجاوز آلمان نازی، چرچیل نخستوزیر وقت بریتانیا با روزولت در عرشه کشتی «شاهزادهٔ ولز» (به انگلیسی: Prince of Wales) ملاقات کرد و ضمن محکوم کردن تجاوز به شوروی، روسها را به کمک آمریکا امیدوار ساخت. چرچیل از ایجاد مزاحمت زیردریاییهای آلمانی برای کشتیهای تجاری آمریکا برای تشویق آمریکا به پیوستن به متفقین استفاده زیادی کرد.
حمله ژاپن به پایگاه نیروی دریایی ایالات متحده در پرل هاربر هاوایی در اواخر سال ۱۹۴۱، سبب وارد شدن خسارات سنگین به نیروی دریایی آمریکا مستقر در این جزیره گردید و باعث شد که ایالات متحده در دسامبر ۱۹۴۱ به ژاپن اعلان جنگ دهد و در اقیانوس آرام و جزایر شروع به جنگ هوایی و دریایی با ژاپن نمود. از این تاریخ، ایالات متحده رسماً و عملاً با ژاپن، آلمان و ایتالیا وارد جنگ شد. به این ترتیب جنگ از محدودهٔ اروپا خارج شد و جنبه جهانی پیدا کرد.
در سال ۱۹۴۲ در پی بنبست ایجاد شده در نبردها در اوج پیشرویهای آلمان و متحدینش، در جبهه غرب اروپا که بریتانیا محاصره شده و جنگ دریایی و زیردریاییها به ناوگان کمکهای ارسالی از آمریکا به انگلیس در جریان بود، در جبهه جنوب هم آلمان و ایتالیا در شمال آفریقا موفق بودند، در جبهه شرق نیز آلمانها نیمی از شوروی را فتح کرده بودند ولی در دروازههای مسکو متوقف شده بودند. از آنجاییکه به روسها از مسیر ایران-ولگا کمک تدارکاتی میشد بنابراین هیتلر دستور حمله به جنوب شوروی قفقاز را صادر کرد. نیروهای آلمان در تابستان ۱۹۴۲ در دو ستون یکی به شرق یعنی شهر استالینگراد در ساحل رود ولگا و دیگری به جنوب به قفقاز و چاههای نفتش حمله نمودند. بعد از چند ماه جنگ نفسگیر آلمانها توانستند وارد شهر استالینگراد شده ولی روسها خانه به خانه مقاومت سختی کردند، در پاییز سرد پس آلمانها حمله نهایی در استالینگراد را انجام دادند اما روسها مقاومت کرده سپس آماده ضدحمله شدند و با انبوه نیروهایشان بروش گازانبری به دو طرف جبهه آلمانها که رومانیاییهای ضعیف بودند حملهور شدند و با شکست آنها، توانستند آلمانها را در درون شهر استالینگراد محاصره نمایند؛ محاصره یکماهه آلمانها و پایان غذا و سلاح و تضعیف روحیه و ناتوانی ارسال تدارکات کمک زمینی و هوایی به محاصره شدگان همگی باعث شد تا در پایان ژانویه ۱۹۴۳ بالاخره آلمانها تسلیم شوند. این اولین و مهمترین شکست آلمانها بود. نبرد استالینگراد بیش از ۲۵۰ هزار کشته برجای نهاد و ۹۰ هزار آلمانی اسیر شدند، سپاه ششم آلمان معادل یک سوم نظامیان آلمانی از بین رفت. همزمان نیروهای آلمانی در قفقاز نیز عقبنشینی نموده بازگشتند.
در آسیا ژاپن که کل برمه را فتح کرده بود؛ در جنگلهای انبوه و پر باران گرمسیری در جنگ با بریتانیا به پایگاههای بریتانیا در شرق هند و بنگلادش نیز حمله نمود که جنگی سخت و مقاومت متفقین را در پی داشت.
جنگ در شمال آفریقا و خاورمیانه
ژنرال اروین رومل فرمانده نیروهای متحد در شمال آفریقا
در آفریقا آلمان برای کمک به ایتالیا؛ ژنرال اروین رومل در فوریه ۱۹۴۱ را با ادوات زرهی ناکافی به شمال آفریقا لیبی فرستاد. متفقین که کلیدهای رمز آلمان و ایتالیا را کشف کرده بودند به هر کاروان تدارکاتی به سرعت با هواپیماها از جزیره مالت حملهور میشدند. ابتدای پیاده شدن نیروهای رومل در آفریقا به پیروزیهای در مقابل بریتانیاییها دست یافت، مالت درهم کوبیده شد و بنغازی و بندر طبرق بسختی فتح شد. اما در اواخر سال ۱۹۴۱ و اوایل سال ۱۹۴۲ که سوخت کافی به نیروهای وی رسیده بود، رومل با یک حمله برق آسا در ظرف یک هفته، سیصد مایل پیشروی کرد و از مرز مصر گذشت، ولی در ایستگاه راهآهنی کوچک به نام «العلمین» متوقف شد. این به آن دلیل بود که این موقعیت باریکهای بود بین دریای مدیترانه در شمالش و باتلاق شنهای روان در جنوبش. توقف آلمانیها در «العلمین» فرصتی به بریتانیا داد تا نیروهای خود را تجدید کند، ژنرال برنارد لاو مونتگومری به فرماندهی سپاه هشتم بریتانیا منصوب شد. نیروهای بریتانیا آماده ضد حمله به آلمانیها شدند. نخستین جنگ رومل و مونتگومری به «جنگ علم حلفا» مشهور شد. نیروهای رومل نمیتوانستند از سد آتش توپخانه انگلیسیها بگذرند. در ضمن بیشتر سوخت ارسالی به آفریقا به قعر دریا رفته بود. رومل تقاضای کمک سریع کرد، ولی این کمک هرگز به وی نرسید چون به جبهه شرق نبرد با شوروی میرفت. مونتگومری در ۲۳ اکتبر، ضد حمله خود را با آتش شدید توپخانه آغاز کرد. این «نبرد دوم العلمین» بود که کار تانکها و زرهی آفریکا کورپس رومل را یکسره کرد. غرق شدن چهار کشتی حامل بنزین در بندر «طبرق» سبب شد تا باقیمانده نیروی زرهی رومل نیز از کار بیفتد. فاجعه دیگر زمانی رخ داد که نیروهای آمریکایی در مراکش و الجزایر در پشت سر مسیر عقبنشینی رومل پیاده شدند. نیروهای آلمان و ایتالیا در شمال آفریقا که ۹۱ هزار نفر بودند تا ماه مه سال ۱۹۴۳ تسلیم شدند. این دومین شکست و تسلیم آلمانها بود. در نوشتههای رومل که پس از مرگش چاپ شدهاست، این جمله به چشم میخورد:
از دلاورترین مردان، بدون اسلحه کاری ساخته نیست، اسلحه بدون مهمات به هیچ دردی نمیخورد و در جنگ متحرک از اسلحه و مهمات کاری بر نمیآید، مگر وسیله نقلیه و سوخت کافی برای جابه جایی آنها وجود داشته باشد.
در ۱۹۴۳ نیروهای متفقین آمریکا و بریتانیا و استرالیا و نیوزلند به، زیرشکم نرم تمساح، به ایتالیا حمله نمودند. ابتدا جزیره سیسیل فتح شد سپس به خاک اصلی جنوب ایتالیا حمله شد. موسولینی که با نارضایتی و مخالفتهای بسیار در داخل کشور مواجه شده بود توسط پادشاه برکنار وبا کودتای ارتش علیه موسولینی برکنار شد و در قلعهای بالای کوه زندانی گردید. دولت جدید بلافاصله با متفقین اعلان تسلیم نمود. آلمانها در پی این اقدام ایتالیاییها با اعزام نیرو، شمال ایتالیا را تا رم اشغال نمودند. در پی جنگهای سخت مخصوصاً حملات هوایی سهمگین متفقین و شکست نهایتاً عقبنشینی آلمانها، شهر رم نیز فتح شده و فقط شمال ایتالیا در دست آلمان و موسولینی که توسط کماندوهای آلمانی آزاد شده بود باقیماند.
در جبهه شرق ۱۹۴۳ در شوروی در کورسک، آلمانها برای آخرین بار حمله عظیم و سختی با زرهی تانک فراوان را علیه شوروی شروع نمودند که با ضدحمله انبوه و سهمگین تانکهای شوروی مواجه شد که بعد از چند روز نبرد شدید عاقبت آلمانها در نبرد تانکها زرهی شکست خورده و با تلفات بسیار زیاد عقب نشستند. آلمان بعد از این شکست، گاردش باز شد و شوروی بسوی مناطق اشغالی کشور حمله نمود و یکی پس از دیگری آنها را آزاد نمود.
در جبهه غرب اروپا نیز نیروی هوایی آمریکا و بریتانیا کماکان با بمبارانهای سهمگین و کوبنده ضمن برتری هوایی بر آلمان، شهرها و کارخانجات و راههای ارتباطی آلمان را ویران مینمودند. در اقیانوس اطلس نیز جنگ زیردریاییهای آلمانی با ناوگان آمریکا و بریتانیا بسختی پیگیری میشد اما با برتری فناوری متفقین و دستگاههای سونار، آنها توانستند پیروز نبردها باشند.
در اقیانوس آرام نیز ژاپن وآمریکا بسختی در نبرد بودند اما آمریکا با انبوه بمبارانهای سنگین برتری هوایی در جنگهایی مانند میدوی و جزایر سلیمان و سایپان بر ژاپن مسلط بود و به سرزمین اصلی و جزیره اوکیناوا حملهور شد.
در ۱۹۴۴ جنگ کاملاً عیله متحدین به پیش رفت. در اروپا از شرق، شوروی با پسگیری مناطق کشورش به کشورهای رومانی بلغارستان لهستان مجارستان چکسلواکی یورش برد. در بالکان یوگسلاوی پارتیزانهای صرب اسلاو به فرماندهی مارشال تیتو با کمک ارتش سرخ کمونیستی توانستند آلمان و متحدانش را شکست داده و از کشور بیرون برانند. آلمانها در بوداپست مجارستان مقاومت سختی نشان دادند اما عاقبت شکست خورده و ارتش شوروی با عبور از رود دانوب بسوی اتریش و سپس خاک آلمان پیشروی کرد. همزمان در غرب اروپا نیز متفقین آمریکا و بریتانیا در روز دی به صورت عملیات آبی-خاکی در نورماندی سواحل غرب فرانسه پیاده شدند و حمله و پیشروی زمینی را در فرانسه و بلژیک و هلند انجام دادند، آلمانها در جنگل آردن و بلژیک ضدحمله بالگ را انجام دادند که در نهایت ناموفق بوده و متفقین با عبور از رود راین به خاک آلمان پیشروی نمودند.
در ابتدای ۱۹۴۵ ارتش سرخ شوروی از چند محور لهستان و اتریش و چک به شهر برلین پایتخت آلمان حمله نمودند هرچند آلمانها مقاومت دلیرانه نشان دادند اما سرانجام شکست خورده و ساختمانهای دولتی از جمله رایشستاگ مجلس ملی آلمان فتح شد و شرق برلین بدست روسها افتاد. هیتلر خودکشی کرد و دولت باقیمانده بلافاصله تسلیم بیقید و شرط اعلام کرد. آمریکاییها هم از سمت غرب به برلین رسیده و شهر را اشغال نمودند. بعضی مقامات خودکشی و بقیه به اسارت درآمدند.
بمبارانها
در جنگ جهانی دوم بمبارانهای بسیاری به وقوع پیوست. مشهورترین این بمبارانها در اینجا ذکر شدهاست:
بمباران توکیو
بمبارانهای سنگین و پیاپی شهر توکیو پایتخت ژاپن توسط بمب افکنهای آمریکایی بشدت هولناک و ویرانگر و موجب آتشسوزیهای گسترده در شهر شد که تلفات بسیار و خرابیهای فراوان داشت.
بمباران درسدن
نوشتار اصلی: بمباران درسدن در جنگ جهانی دوم
از ۱۳ فوریه تا ۱۵ فوریه ۱۹۴۵ (۲ماه قبل از پایان جنگ) در حالی که پیروزی متفقین قطعی مینمود، برای کمک به پیشرفت سریعتر نیروهای شوروی که از شرق به سوی آلمان درحال پیشروی بودند، بمبافکنهای سنگین نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و نیروی هوایی ایالات متحده بیش از ۳۹۰۰ تُن بمب متعارف و آتشزا بر روی شهر درسدن فرو ریختند. شدت آتشسوزی به حدی بود که آسفالت خیابانها نیز ذوب شد. آمار دقیقی از تعداد کشته شدگان در دسترس نیست، اما طبق تحقیقات اخیر، رقم کشته شدگان، بین ۲۴٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ نفر غیرنظامی تخمین زده میشود. منابع آلمانی آمار بیشتری داده و مدعی اند که به دلیل حضور آوارگان پناهندگان نواحی شرقی آلمان در درسدن پس آمار بسیار بیشتر تا ۴۰۰ هزار نفر نیز بالغ میشود.[۲۲]
درسدن بعد از بمباران
بمباران اتمی هیروشیما
نوشتار اصلی:بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی
این بمباران یکی از بدترین حوادث جنگ بود. این بمباران اتمی در تاریخ دوشنبه، ساعت ۸ و ۱۵ دقیقه روز ۶ اوت ۱۹۴۵ به وقت محلی در شهر هیروشیما توسط آمریکا انجام گرفت و طی آن تعداد زیادی از مردم این شهر در چند ثانیه از بین رفتند. بمب افکن آمریکایی در این حمله یک بمب جدید غیرمتعارف از نوع اتمی به نام «پسر کوچک» را بر روی این شهر فروریخت. انرژی حاصل از این بمب برابر با ۱۶ هزار تن تی ان تی بود و باعث ویرانی کامل شهر هیروشیما و مردم ژاپنی ساکن این منطقه شد. مردمی که از دوردست انفجار این بمب را تماشا میکردند میگفتند که انگار خورشید دیگری دیدهاند.
دو سوم ساختمانهای هیروشیما از جمله کارخانههای فولادسازی و صنعتی چون میتسوبیشی در اثر این بمباران نابود شدند. تنها چیزی که از شهر باقیماند ساختمان تالار ترویج صنعتی استانی هیروشیما بود که انفجار، بالای گنبد این بنا رخ میدهد و به خاطر قرار گرفتن در کانون مرکزی انفجار، کاملاً ویران نشد. دو روز بعد از این حمله اتحاد جماهیر شوروی به امپراتوری ژاپن اعلان جنگ کرد و جزایر کوریل را اشغال نمود.
هیروشیما بعد از انفجار بمب اتم
بمباران اتمی ناکازاکی
نوشتار اصلی:بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی
سه روز بعد از بمباران هیروشیمای ژاپن، دومین بمب اتم آمریکا روی شهری دیگر از ژاپن به نام ناکازاکی انداخته شد. آسیبهای وارده به هیروشیما به مراتب بیشتر از این شهر ناکازاکی بودهاست چرا که هیروشیما شهری صاف بوده و تشعشعات هستهای تمام شهر را درنوردید ولی ناکازاکی حالتی داشت که شهر در میان دو دره تقسیم شده بود و نصف شهر در یک دره و نصف دیگر در دره مجاور قرار داشت و با رهاسازی بمب هستهای در یکی از درهها بخش دیگر شهر که در دره دیگر قرار داشت به مراتب آسیب کمتری دید.
بدین ترتیب در تاریخ پنجشنبه ۹ اوت ۱۹۴۵ میلادی، بمب دیگری به نام «مرد چاق» (به انگلیسی: Fat Man) بر روی شهر ناگازاکی انداخته شد.
پس از نابودی شهر ناکازاکی، ژاپن مجبور به تسلیم بیقید و شرط شد در حالیکه هنوز مناطقی را در جنوبشرق آسیا در تصرف داشت.
ابر قارچ تشکیل شده از انفجار بمب
بمباران فرانسه
چیزی که باعث شهرت این بمبارانها شد این بود که این بمبارانها نه توسط نیروی هوایی آلمان (لوفت وافه)، بلکه توسط نیروی هوایی انگلستان به عمل میانجامید. البته انگلستان این بمبارانها را بعد از تصرف فرانسه برای نابودی نیروهای آلمانی مستقر در خاک فرانسه انجام میداد اما بسیاری معتقدند که این بمبارانها جنایت جنگی انگلستان برای انتقامگیری از مردم نژاد ژرمن مخصوصاً فاجعه درسدن انجام شدهاست. بعضی میگویند انگلستان به متحد خود شوروی خیانت کردهاست تا در تصاحب کارخانجات نظامی و غنایم دست برتر داشته باشد.
بمباران لندن
این بمباران بلافاصله پس از اشغال فرانسه و تشکیل دولت ویشی آغاز شد. هرمان گورینگ ریس کل نیروی هوایی آلمان به هیتلر اطمینان داده بود که به سرعت نیروی هوایی سلطنتی را نابود خواهد کرد و زمینه را برای انجام عملیات زمینی علیه انگلیس فراهم میکند. در ابتدا اهداف لوفت وافه فرودگاهها مراکز نظامی پلها و واحدهای صنعتی بود. این حملات با مقاومت سرسختانه نیروی هوایی سلطنتی مواجه شد و موجب از دست رفتن بسیاری از جنگندههای شکاری لوفت وافه شد. پس از حملات نافرجام آلمان تکنیک خود را عوض کرد و به بمبارانهای بی هدف و سنگین در نیم شب روی آورد. هیتلر میگوید: آنها وقتی ببیند شهرهایشان خاکستر شده تسلیم خواهند شد. از شدت این حملات در ۱۹۴۱ و هنگامی که آلمان به شوروی یورش برد کاسته شد.
اشتباهات جنگی آلمان و دیگر متحدین
بزرگترین اشتباهات آلمان:[نیازمند منبع]
توقف ۴۸ ساعته دونکرک به دستور هیتلر.
داشتن متحدان ضعیف مثل ایتالیا، هیچ کمکی برای آلمان نبود حتی مزاحم و دردسر بود، دخالتهای ایتالیا در لیبی و آلبانی و یونان و سرانجام درون ایتالیا، همگی ناتوانی و محتاج به کمک آلمان بود. همچنین رومانی که که ضعیف و غیرمطمئن بود، رومانیاییها در شکست استالینگراد در جناحین جبهه مقصر اصلی بودند و در جبهههای جنگی کم دفاع و سازشکار بودند.
توقف بمباران فرودگاههای نظامی انگلستان و به جای آنها هدف قرار دادن لندن به دستور هرمان گورینگ در طی نبرد بریتانیا.
اتکای بیش از حد آلمانها به انیگما و شکسته شدن رمز انیگما توسط آلن تورینگ [نیازمند منبع] و آشکار شدن تمام[نیازمند منبع] پیامهای متحدین برای متفقین، نقش عمدهای در شکست متحدین داشتهاست.
ورود ارتش عظیم آمریکا با نیروی هوایی و زرهی و تدارکات فراوانش به جنگ اروپا.
سرویسهای قوی اطلاعاتی شوروی (ارکستر سرخ) و بریتانیا (ام آی سیکس) که تقریباً در همه زمینههای آلمان اعم از جنگی و غیره نفوذ جاسوسی موفق داشتند درحالیکه آلمانها در مقابل هیچگاه موفق نبودند.
نداشتن سوخت. آلمان هیچ دسترسی بر منابع نفتی انرژی نداشت؛ اندکی ذخایر پلئوئیستی نفتی رومانی بود و البته تلاش برای دستیابی به نفت قفقاز و حتی عراق ایران که همگی ناموفق بود. آنها توسط دانشمندانشان از ذغالسنگ طی فرایند شیمیایی خاص نوعی سوخت بنزین مصنوعی تولید میکردند. این مراکز در سال پایانی جنگ مورد بمبارانهای راهبردی سهمگین آمریکا قرار گرفت که نابود شده و ماشین جنگی آلمان فلج شد.
آلمان محاصره بود. منابع معدنی مواد اولیه اش اندک و حتی جمعیتش کافی نبود در تدارکات جنگی مضیقه بود؛ در برابر اما شوروی و آمریکا که هر کدام پهناور و ثروتمند خدادادی و پرجمعیت و دارای توان پشتیبانی بالایی بودند.
شیوه جنگی آلمان به صورت حمله برق آسا بود هرچند روحیه سلحشوری میهن دوستی و نظم دیسیپلین و نبوغ نظامی فرماندهان داشت؛ ولی این شیوه نظامی برای متفقین هویدا و راه مقابله با آن اتخاذ میشد.
حملهٔ ژاپن به آمریکا. بسیاری معتقدند که اگر ژاپن به جای حمله به آمریکا به شرق شوروی حمله میکرد، شوروی به سرعت از آلمان و ژاپن شکست میخورد و نتیجه جنگ تغییر میکرد.
برهم زدن توافق اولیه با اتحاد جماهیر شوروی و حمله به آن کشور.
عدم تمرکز قوا در جبههها، گستردگی مناطق جنگ که باعث پخش نیروها میشد درگیری در چند جبهه.
اتکا بیش از حد به نیروی هوایی لوفت وافه.
عدم عقبنشینی محاصره شدگان در استالینگراد باوجود اصرار فیلد مارشال فن پائولوس.
بدست گرفتن هدایت عملیاتی ارتش آلمان از طرف شخص هیتلر بعد از عدم موفقیت نبرد مسکو و برکناری فرماندهان عالی.
کمبود امکانات ارتش وافن اس اس. خیلیها معتقدند اگر هیتلر به این ارتش بهای بیشتری میداد جنگ جهانی دوم طوری دیگر ورق میخورد.[۲۳]
فریب خوردن و تأخیر هیتلر در صدور اجازه ارسال واحدهای زرهی جهت مقابله با پیاده شدن نیروهای متفقین در نورماندی و شمال آفریقا الجزایر طی عملیات مشعل.
عدم هماهنگی راهآهن روسیه و اروپا که باعث شد در رساندن مهمات و آذوقه به مهاجمان در خاک شوروی وقفه بهوجود آید. (ریلهای روسیه کمی بزرگتر از ریلهای اروپا بود که به همین دلیل این دو خط آهن قابلیت اتصال را نداشتند)
نداشتن جادههای هموار در روسیه که در زمستان سوزان روسیه به صورت باتلاق درمیآمدند که این هم مشکل تدارکات را افزایش میداد.
رفتار وحشیانه نازیها با مردم سرزمینهای اشغال شده که در موارد بسیار مانند مردمان حوزه بالتیک و اوکراین، مستقلین را تبدیل به پارتیزان میکرد.
اشتباه ژاپن در حمله نکردن به شوروی از شرق. هنگامی که ارتش آلمان در ۱۹۴۱ تا دروازههای مسکو پیشرفته بود و تمام نیروهای شوروی به دفاع در مقابل ارتش آلمان مشغول بودند. فرصت مناسبی بود تا ارتش ژاپن از شرق به شوروی حمله کند.
پایان جنگ
نوشتار اصلی: پایان جنگ جهانی دوم در اروپا
کنفرانس تهران با شرکت چرچیل، روزولت و استالین از ۲۸ نوامبر تا ۱ دسامبر ۱۹۴۳ به صورت سری برگزار شد. هدف کلی این کنفرانس توافق دربارهٔ چهره جهان پس از پایان جنگ جهانی دوم بود.
جنگ در اروپا پس از خودکشی آدولف هیتلر و تسلیم آلمان نازی در ۳۰ آوریل، ۱۹۴۵ پایان یافت، اما در آسیا و اقیانوس آرام تا بمباران اتمی هیروشیما (۶ اوت ۱۹۴۵) و ناگازاکی (۹ اوت ۱۹۴۵) و در پی آن تسلیم ژاپن در ۲ سپتامبر، ۱۹۴۵ ادامه یافت.
بمباران اتمی آمریکاییها در دو شهر ناکازاکی و هیروشیما که بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ نفر را در چند ثانیه نابود کرد، از پیامدهای بزرگ منفی این جنگ محسوب میشود. این اولین کاربرد سلاحهای هستهای در تاریخ بشر بود.
تلفات و خسارات جنگ
نتیجه جنگ جهانی دوم در چهار سالی که از پی آمد، قریب به ۲۷٫۵ میلیون از مردم شوروی را به کام مرگ کشاند،[۲۴][۲۵] یعنی روزی ۱۸ هزار نفر. بیش از پنجاه درصد این کشتهشدگان خارج از شرایط «عادی» جنگ جان خود را از دست دادند. به جز اینان، ۳ میلیون روس در اردوگاههای آلمان و به ویژه در اتاقهای گاز از پای درآورده شدند(طبق گفته منابع روسی و انگلیسی). در بلاروس یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر کشته شدند و در لنینگراد هم یک میلیون نفر قربانی ۹۰۰ روز محاصره گشتند. حدود پنج میلیون شهروند لهستانی در طول جنگ به دست نیروهای آلمان بهقتل رسیدند که نزدیک به دو میلیون نفر آنان، غیر یهودی و سه میلیون نفر دیگر از یهودیان مقیم لهستان بودند(البته در مورد تعداد افراد کشته شده در اتاق های گاز هیچ گونه آمار دقیق و قابل استنادی در دست نیست برخی تاریخدانان آن را اغراق بیش از حد میداند) این رقم بیش از ۱۶ درصد جمعیت آن کشور را نسبت به سال ۱۹۳۹ تشکیل میداد.[۲۶][۲۷] تلفات آلمان در جنگ جهانی دوم در برخی منابع ۱۰ میلیون نفر اعلام شد که ۳/۳ میلیون نفر آن سرباز و ۶/۷ میلیون آن (تخمینی) افراد غیرنظامی بودند که در بمباران کشته شدند. پس از پایان جنگ اعلام شد که ۱/۳ میلیون تن بمب توسط متفقین بر بسیاری از شهرهای آلمان فرو ریخته شده که نتیجه آن بیخانمانی ۸ میلیون آلمانی بود. همچنین ۱۲ میلیون نفر در طول جنگ بر اثر قحطی در چین، ایران، اندونزی، هندوچین، فرانسه و هندوستان جان خود را از دست دادند که این تعداد تلفات، اغلب در آمارهای تلفات جنگ، از قلم افتادهاند.[۲۸][۲۹] کل رقم کشتهشدگان جنگ جهانی دوم که مرگبارترین نبرد تمام تاریخ است، بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون نفر تخمین زده میشود(به صورت غیر مستقیم حتی تا ۱۲۰ ملیون نفر هم میرسد).[۳۰]
در پی جنگ جهانی دوم ساختارهای زیربنایی و صنعتی اروپا ویران شده بود. این مسئله باعث ارائهٔ طرح مارشال از سوی آمریکا شد که در نهایت نفوذ و تابعیت اروپای غربی از آمریکا را در دهههای بعد در پی داشت. از سوی دیگر تقسیم آلمان و نفوذ شوروی در اروپای شرقی عملاً این قاره را به دو نیمه تقسیم کرد. این تقسیم ریشههای آنچه بعدها جنگ سرد نام گرفت را تشکیل داد.
[نهفتن]
تلفات انسانی جنگ جهانی دوم بر اساس کشورها
کشور جمعیت در سال ۱۹۳۹ درگذشتگان نظامی درگذشتگان غیرنظامی یهودیان درگذشته در جریان هولوکاست مجموع درگذشتگان ٪ درگذشتگان به نسبت جمعیت در سال ۱۹۳۹
آلبانی ۱٬۰۷۳٬۰۰۰ ۲۸٬۰۰۰ ۲۰۰ ۲۸٬۲۰۰ ۲٫۶۳٪
استرالیا ۶٬۹۹۸٬۰۰۰ ۳۹٬۴۰۰ ۷۰۰ ۴۰٬۱۰۰ ۰٫۵۷٪
اتریش ۶٬۶۵۳٬۰۰۰ ۴۰٬۵۰۰ ۶۵٬۰۰۰ ۱۰۵٬۵۰۰ ۱٫۵۹٪
بلژیک ۸٬۳۸۷٬۰۰۰ ۱۲٬۱۰۰ ۴۹٬۶۰۰ ۲۴٬۴۰۰ ۸۶٬۱۰۰ ۱٫۰۲٪
برزیل ۴۰٬۲۸۹٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰ ۲٬۰۰۰ ۰٫۰۰٪
بلغارستان ۶٬۴۵۸٬۰۰۰ ۲۲٬۰۰۰ ۳٬۰۰۰ ۲۵٬۰۰۰ ۰٫۳۸٪
برمه ۱۶٬۱۱۹٬۰۰۰ ۲۲٬۰۰۰ ۲۵۰٬۰۰۰ ۲۷۲٬۰۰۰ ۱٫۱۶٪
کانادا ۱۱٬۲۶۷٬۰۰۰ ۴۵٬۳۰۰ ۴۵٬۳۰۰ ۰٫۴۰٪
جمهوری چین ۵۱۷٬۵۶۸٬۰۰۰ ۳٬۸۰۰٬۰۰۰ ۱۶٬۲۰۰٬۰۰۰ ۲۰٬۰۰۰٬۰۰۰ ۳٫۸۶٪
کوبا ۴٬۲۳۵٬۰۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۰٫۰۰٪
چکسلواکی ۱۵٬۳۰۰٬۰۰۰ ۲۵٬۰۰۰ ۴۳٬۰۰۰ ۲۷۷٬۰۰۰ ۳۴۵٬۰۰۰ ۲٫۲۵٪
دانمارک ۳٬۷۹۵٬۰۰۰ ۲٬۱۰۰ ۱٬۰۰۰ ۱۰۰ ۳٬۲۰۰ ۰٫۰۸٪
استونی ۱٬۱۳۴٬۰۰۰ ۴۰٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰ ۴۱٬۰۰۰ ۳٫۶۲٪
اتیوپی ۱۷٬۷۰۰٬۰۰۰ ۵٬۰۰۰ ۹۵٬۰۰۰ ۱۰۰٬۰۰۰ ۰٫۶٪
فنلاند ۳٬۷۰۰٬۰۰۰ ۹۵٬۰۰۰ ۲٬۰۰۰ ۹۷٬۰۰۰ ۲٫۶۲٪
فرانسه ۴۱٬۷۰۰٬۰۰۰ ۲۱۷٬۶۰۰ ۲۶۷٬۰۰۰ ۸۳٬۰۰۰ ۵۶۷٬۶۰۰ ۱٫۳۵٪
هندوچین فرانسه ۲۴٬۶۰۰٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ۴٫۰۷٪
آلمان نازی ۶۹٬۶۲۳٬۰۰۰ ۵٬۵۳۳٬۰۰۰ ۱٬۶۰۰٬۰۰۰ ۱۶۰٬۰۰۰ ۷٬۲۹۳٬۰۰۰ ۱۰٫۴۷٪
یونان ۷٬۲۲۲٬۰۰۰ ۲۰٬۰۰۰ ۲۲۰٬۰۰۰ ۷۱٬۳۰۰ ۳۱۱٬۳۰۰ ۴٫۳۱٪
مجارستان ۹٬۱۲۹٬۰۰۰ ۳۰۰٬۰۰۰ ۸۰٬۰۰۰ ۲۰۰٬۰۰۰ ۵۸۰٬۰۰۰ ۶٫۳۵٪
ایسلند ۱۱۹٬۰۰۰ ۲۰۰ ۲۰۰ ۰٫۱۷٪
هند بریتانیا ۳۷۸٬۰۰۰٬۰۰۰ ۸۷٬۰۰۰ ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ ۱٬۵۸۷٬۰۰۰ ۰٫۴۲٪
اندونزی ۶۹٬۴۳۵٬۰۰۰ ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ ۵٫۷۶٪
ایران ۱۴٬۳۴۰٬۰۰۰ ۲۰۰ ۲۰۰ ۰٫۰۰٪
عراق ۳٬۶۹۸٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰ ۰٫۰۳٪
ایرلند ۲٬۹۶۰٬۰۰۰ ۲۰۰ ۲۰۰ ۰٫۰۰٪
ایتالیا ۴۴٬۳۹۴٬۰۰۰ ۳۰۱٬۴۰۰ ۱۴۵٬۱۰۰ ۸٬۰۰۰ ۴۵۴٬۵۰۰ ۱٫۰۲٪
ژاپن ۷۱٬۳۸۰٬۰۰۰ ۲٬۱۲۰٬۰۰۰ ۵۸۰٬۰۰۰ ۲٬۷۰۰٬۰۰۰ ۳٫۷۸٪
کره ۲۳٬۴۰۰٬۰۰۰ ۳۷۸٬۰۰۰ ۳۷۸٬۰۰۰ ۱٫۶٪
لاتویا ۱٬۹۹۵٬۰۰۰ ۱۴۷٬۰۰۰ ۸۰٬۰۰۰ ۲۲۷٬۰۰۰ ۱۱٫۳۸٪
لیتوانی ۲٬۵۷۵٬۰۰۰ ۲۱۲٬۰۰۰ ۱۴۱٬۰۰۰ ۳۵۳٬۰۰۰ ۱۳٫۷۱٪
لوکزامبورگ ۲۹۵٬۰۰۰ ۱٬۳۰۰ ۷۰۰ ۲٬۰۰۰ ۰٫۶۸٪
فدراسیون مالایا (مالزی کنونی) ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ ۱۰۰٬۰۰۰ ۱۰۰٬۰۰۰ ۲٫۲۸٪
مالت ۲۶۹٬۰۰۰ ۱٬۵۰۰ ۱٬۵۰۰ ۰٫۵۶٪
مکزیک ۱۹٬۳۲۰٬۰۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۰٫۰۰٪
مغولستان ۸۱۹٬۰۰۰ ۳۰۰ ۳۰۰ ۰٫۰۴٪
هلند ۸٬۷۲۹٬۰۰۰ ۱۵٬۸۰۰ ۱۰۹٬۳۰۰ ۱۰۶٬۰۰۰ ۲۳۱٬۱۰۰ ۲٫۶۵٪
نیوفاندلند ۳۰۰٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰ ۱۰۰ ۱٬۱۰۰ ۰٫۳۷٪
نیوزلند ۱٬۶۲۹٬۰۰۰ ۱۱٬۹۰۰ ۱۱٬۹۰۰ ۰٫۶۷٪
نروژ ۲٬۹۴۵٬۰۰۰ ۳٬۰۰۰ ۵٬۸۰۰ ۷۰۰ ۹٬۵۰۰ ۰٫۳۲٪
فیلیپین ۱۶٬۰۰۰٬۰۰۰ ۵۷٬۰۰۰ ۹۰٬۰۰۰ ۱۴۷٬۰۰۰ ۰٫۹۲٪
میکرونزی ۱٬۹۰۰٬۰۰۰ ۵۷٬۰۰۰ ۵۷٬۰۰۰ ۳٫۰۰٪
لهستان ۳۴٬۸۴۹٬۰۰۰ ۱۶۰٬۰۰۰ ۲٬۴۴۰٬۰۰۰ ۳٬۰۰۰٬۰۰۰ ۵٬۶۰۰٬۰۰۰ ۱۶٫۰۷٪
تیمور پرتغال ۵۰۰٬۰۰۰ ۵۵٬۰۰۰ ۵۵٬۰۰۰ ۱۱٫۰۰٪
رومانی ۱۹٬۹۳۴٬۰۰۰ ۳۰۰٬۰۰۰ ۶۴٬۰۰۰ ۴۶۹٬۰۰۰ ۸۳۳٬۰۰۰ ۴٫۲۲٪
سنگاپور ۷۲۸٬۰۰۰ ۵۰٬۰۰۰ ۵۰٬۰۰۰ ۶٫۸۷٪
آفریقای جنوبی ۱۰٬۱۶۰٬۰۰۰ ۱۱٬۹۰۰ ۱۱٬۹۰۰ ۰٫۱۲٪
اتحاد جماهیر شوروی ۱۶۸٬۵۰۰٬۰۰۰ ۱۰٬۷۰۰٬۰۰۰ ۱۱٬۴۰۰٬۰۰۰ ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ۲۳٬۱۰۰٬۰۰۰ ۱۳٫۷۱٪
اسپانیا ۲۵٬۶۳۷٬۰۰۰ ۴٬۵۰۰ ۴٬۵۰۰ ۰٫۰۲٪
سوئد ۶٬۳۴۱٬۰۰۰ ۲۰۰ ۲٬۰۰۰ ۲٬۲۰۰ ۰٫۰۳٪
سوئیس ۴٬۲۱۰٬۰۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۰٫۰۰٪
تایلند ۱۵٬۰۲۳٬۰۰۰ ۵٬۶۰۰ ۳۰۰ ۵٬۹۰۰ ۰٫۰۴٪
پادشاهی متحده بریتانیا ۴۷٬۷۶۰٬۰۰۰ ۳۸۲٬۶۰۰ ۶۷٬۸۰۰ ۴۵۰٬۴۰۰ ۰٫۹۴٪
ایالات متحده آمریکا ۱۳۱٬۰۲۸٬۰۰۰ ۴۱۶٬۸۰۰ ۱٬۷۰۰ ۴۱۸٬۵۰۰ ۰٫۳۲٪
یوگسلاوی ۱۵٬۴۰۰٬۰۰۰ ۴۴۶٬۰۰۰ ۵۱۴٬۰۰۰ ۶۷٬۰۰۰ ۱٬۰۲۷٬۰۰۰ ۶٫۶۷٪
مجموع ۱٬۹۶۱٬۹۱۳٬۰۰۰ ۲۵٬۱۹۳٬۷۰۰ ۴۱٬۸۱۵٬۴۰۰ ۵٬۷۵۴٬۴۰۰ ۷۲٬۷۶۳٬۵۰۰ ۳٫۷۱٪
پیامد جنگ
پس از جنگ، دولت شوروی حکومتهای کمونیست وابسته به مسکو را در کشورهای اروپای شرقی ایجاد کرد که اصطلاحاً بلوک شرق نامیده شدند. شوروی، در کنفرانس پوتسدام توانست آمریکا و بریتانیا را راضی کند تا با ضمیمه ساختن بخش شرقی لهستان به شوروی و ضمیمه ساختن بخشهایی از شرق آلمان به لهستان موافقت کنند؛ شورویها با استفاده از حضور نظامی خود، به دولت در تبعید لهستان، که سهم زیادی در شکلدادن نبرد چریکی لهستانیها علیه نازیها داشت، اجازه فعالیت ندادند و دولتی کمونیست وابسته به شوروی را در لهستان بر سر کار آوردند. در مجارستان و رومانی و چکسلواکی و بلغارستان نیز دولتهای کمونیستی دست نشانده متحد شوروی ایجاد گردید. تشکیل دولت کمونیست در یونان هم از اهداف دولت شوروی بود که با پافشاری چرچیل از تسلط کمونیسم بر این کشور جلوگیری شد. سلطه شوروی بر این کشورها تا اواخر سلطه کمونیسم بر شوروی (۱۹۸۹) ادامه داشت. در سالهای بعد از جنگ جهانی، شورویها با استفاده از نیروی نظامی، جنبشهای آزادی طلبانه مردم مجارستان و سپس چکسلواکی و در اواخر نیز لهستان را سرکوب کردند.
جستارهای وابسته
نشان درگاه درگاه تاریخ
نشان درگاه درگاه جنگ جهانی دوم
پانویس
Gilbert 2001, p. 291.
James A. Tyner (3 March 2009). War, Violence, and Population: Making the Body Count. The Guilford Press; 1 edition. p. 49. ISBN 978-1-60623-038-1.
Sommerville 2008, p. 5 (2011 ed.).
"BBC - Tyne - Roots - Non-Jewish Holocaust Victims: The 5,000,000 others". www.bbc.co.uk. Retrieved 27 August 2017.
Sommerville 2008, p. 5.
Barrett & Shyu 2001, p. 6.
The UN Security Council, archived from the original on 24 November 2014, retrieved 15 May 2012
Herman Van Rompuy, President of the European Council (10 December 2012). "From War to Peace: A European Tale". Nobel Lecture by the European Union. Archived from the original on 24 November 2014. Retrieved 4 January 2014. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
Vaughan Findley، Carter (۲۰۱۱). Twentieth-Century World. Wadsworth Cengage Learning.
Ronald Gray, Hitler and Germans. Cambridge: Cambridge University Press, 1981
Michael Wright, Illustrated History of World War II. London: Readers Digest Association, 1989.
Shirer, William L, (1960)، The Rise and Fall of the Third Reich، Simon & Schuster، شابک ۰-۶۷۱-۷۲۸۶۸-۷
Adolf Hitler. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved April 30, 2009, from Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/267992/Adolf-Hitler
(2 October 1939). Seven Years War? , TIME Magazine. Retrieved on 30 August 2008
Anglo Holocaust Commission, Ignoring & Denial. Churchill’s Crimes from Indian Holocaust to Palestinian Genocide - Palestine Genocide Essays
A Crime Against Humanity - India Currents
http://winstonchurchill.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=829
TIMEs Man of the Year List
Shelton, Dinah (2005). Encyclopedia of Genocide and Crimes Against Humanity. Detroit ; Munich: Macmillan Reference, Thomson Gale. pp. ۱۰۵۹. ISBN 0028658507.
Trotsky, Leon. (2010). Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite.
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Molotov-RibbentropPact». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۲.
Geschichte: Niemand stirbt in Deutschland ohne Registrierung - Nachrichten Kultur - WELT ONLINE
بند اول و دوم وافن اس اس مجله جنگافزار- شماره ۳۰ صفحهٔ ۱۹
راه توده - حرکت به جلو
Michael Ellman, Soviet Deaths in the Great Patriotic War:a note-World War II- Europe Asia Studies, July 1994 [۱]
United States Holocaust Memorial Museum. Holocaust EncyclopediaPolish Victims-[۲]
Project In Posterum [۳](go to note on Polish Casualties by Tadeusz Piotrowski at the bottom of the page)
R. J. Rummel. Chinas Bloody Century . Transaction 1991 ISBN 0-88738-417-X
John W. Dower War Without Mercy 1986 ISBN 0-394-75172-8
Second Source List and Detailed Death Tolls for the Twentieth Century Hemoclysm
منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ جنگ جهانی دوم موجود است.
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «جنگ جهانی دوم». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۷ فوریه ۲۰۱۲.
پیوند به بیرون
نقیبزاده، احمد، تاریخ دیپلماسی و روابط بینالملل، نشر قومس، ۱۳۸۸: تهران
فرانک ب. تایپتون و رابرت آلدریچ، تاریخ اقتصادی و اجتماعی اروپا، ترجمه کریم_پیرحیاتی، انتشارات_علمی_و_فرهنگی، ۱۳۷۵: تهران
زدودن گذشته برای پذیرش بندگی
نقش ناشناخته شوروی در جنگ دوم جهانی
جنگ جهانی دوم
چرچیل، وینستون (۵۳–۱۹۴۸)، جنگ جهانی دوم، ۶ جلد
مارتین گیلبرت (۱۹۹۵) جنگ جهانی دوم، فونیکس، شابک ۱۸۵۷۹۹۳۴۶۲
جوهان کیگان|کیگان، جوهان (۱۹۸۹) جنگ جهانی دوم
سر باسیل لیدل هارت|لیدل هارت، سر باسیل (۱۹۷۰)، تاریخچه جنگ جهانی دوم، کسل کو؛ پَن بوک، ۱۹۷۳، لندن
ویلیامسون موری و آلن آر. میلت (۲۰۰۰) جنگ به سوی پیروزی: جنگجویان جنگ جهانی دوم، شابک ۰۶۷۴۰۰۱۶۳X
ریچارد اُوری، چرا متفقین پیروز شدند، پیملیکو، (۱۹۹۵). شابک ۰۷۱۲۶۷۴۵۳۲
گرهارد اِل. وینبرگ، جهان به سوی جنگافزارها: تاریخچه جهانی از جنگ جهانی دوم (۱۹۹۴) شابک ۰۵۲۱۴۴۳۱۷۲
[نمایش]
نبو
جنگ جهانی دوم
[نمایش]
نبو
تاریخ اروپا
[نمایش]
نبو
بازیهای المپیک
[نمایش]
نبو
آدولف هیتلر
[نمایش]
نبو
روسیه
[نمایش]
نبو
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
ردهها:
جامعه اتحاد شورویاتحاد شورویجنگ جهانی دوماروپای مدرنتاریخ شورویتاریخ معاصرتاریخ مونتهنگروتاریخ نوینتاریخچه ایالات متحده آمریکا (۱۹۱۸–۱۹۴۵)جنگجنگ هستهایجنگهای آفریقای جنوبیجنگهای آلبانیجنگهای آلمانجنگهای اتحاد شورویجنگهای اتریشجنگهای اتیوپیجنگهای اروگوئهجنگهای استرالیاجنگهای استونیجنگهای اسلواکیجنگهای اسلوونیجنگهای اکوادورجنگهای السالوادورجنگهای اندونزیجنگهای ایالات متحده آمریکاجنگهای ایتالیاجنگهای ایرانجنگهای ایسلندجنگهای با شرکت ایتالیاجنگهای برزیلجنگهای برمهجنگهای بریتانیاجنگهای بلژیکجنگهای بلغارستانجنگهای بولیویجنگهای پاراگوئهجنگهای پاناماجنگهای پروجنگهای تایلندجنگهای تایوانجنگهای جمهوری دومینیکنجنگهای چکسلواکیجنگهای دانمارکجنگهای رودزیاجنگهای رومانیجنگهای ژاپنجنگهای سری لانکاجنگهای سوریهجنگهای شیلیجنگهای صربستانجنگهای عراقجنگهای عربستان سعودیجنگهای فرانسهجنگهای فنلاندجنگهای فیلیپینجنگهای کاستاریکاجنگهای کامبوججنگهای کاناداجنگهای کرواسیجنگهای کلمبیاجنگهای کوباجنگهای گواتمالاجنگهای لائوسجنگهای لبنانجنگهای لتونیجنگهای لوکزامبورگجنگهای لهستانجنگهای لیبریاجنگهای لیتوانیجنگهای مجارستانجنگهای مربوط به یوگسلاویجنگهای مصرجنگهای مغولستانجنگهای مکزیکجنگهای مونتهنگروجنگهای نپالجنگهای نروژجنگهای نیکاراگوئهجنگهای ونزوئلاجنگهای ویتنامجنگهای هائیتیجنگهای هلندجنگهای هند بریتانیاجنگهای هندوراسجنگهای یوناندرگیریها در ۱۹۳۹ (میلادی)درگیریها در ۱۹۴۰ (میلادی)درگیریها در ۱۹۴۱ (میلادی)درگیریها در ۱۹۴۲ (میلادی)درگیریها در ۱۹۴۳ (میلادی)درگیریها در ۱۹۴۴ (میلادی)درگیریها در ۱۹۴۵ (میلادی)ستیزههای جهانی
بدون نظر